การออกแบบบรรจุภัณฑ์ เจาะลึกแนวคิดการออกแบบของญี่ปุ่น

แนวคิดการออกแบบกล่องบรรจุภัณฑ์ของญี่ปุ่น

การออกแบบบรรจุภัณฑ์ (Packaging Design) ของชาวญี่ปุ่น นับได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นที่คนทั่วโลกให้การยอมรับ เมื่อเราดูรีวิวสินค้าจากญี่ปุ่น หรือดูช่องชาแนลต่างๆ ที่ไปท่องเที่ยวญี่ปุ่น เรามักจะสะดุดตากับ แบบบรรจุภัณฑ์ของอาหาร บรรจุภัณฑ์ของสินค้า หรือ ผลิตภัณฑ์ต่างๆของญี่ปุ่น

ซึ่งแนวคิดในการออกแบบของชาวญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์ ออกแบบบรรจุภัณฑ์ เทคโนโลยี การออกแบบภายใน รวมไปจนถึงงานสถาปัตยกรรม มักจะเกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตของคนในประเทศ เพื่อความเป็นอยู่ที่ดี สภาพแวดล้อมที่ดี สุขภาพที่ดีนั่นเอง

ในประเทศญี่ปุ่น นับได้ว่ามีการแข่งขันที่สูงมากในทุกๆด้าน รวมถึงในด้านสินค้าและบรรจุภัณฑ์ ดังนั้นในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ สิ่งสำคัญที่นักออกแบบจะคำนึงถึงเสมอ

ซึ่งก็คือเมื่อวางสินค้าของตน คู่กันกับสินค้าของเจ้าอื่นๆแล้ว สินค้าของตัวเองจะมีเอกลักษณ์ มีความโดดเด่นเพียงไร และกลุ่มของลูกค้าคือใคร

ดังนั้น ก่อนที่จะทำการออกแบบ เจ้าของสินค้าก็จะทำการวิจัยอย่างละเอียดถี่ถ้วนเสมอ ในประเทศญี่ปุ่น การออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและด้วยแนวทางของการออกแบบเช่นนี้ ก็จะส่งผลให้บรรจุภัณฑ์ได้เปรียบคู่แข่งในการแข่งขันและช่วยเพิ่มมูลค่า มากกว่าการออกแบบที่ได้แรงบันดาลใจ เพียงจากความสะดวกในการใช้หรือคิดถึงแต่ ความสวยงามมากกว่าความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

การออกแบบบรรจุภัณฑ์ของญี่ปุ่น

เป็นรูปแบบศิลปะที่ใช้การออกแบบที่ทันสมัย ไร้กาลเวลา มีความเรียบง่าย และ การใช้วัตถุในชีวิตประจำวัน ที่แสดงให้เห็นถึงแนวคิดของ “ความเรียบง่ายที่ซับซ้อน” ไม่ว่าจะเป็นออกแบบด้วยการสื่อความหมายด้วยภาพการ์ตูน หรือการออกแบบโดยใช้ตั้งแต่เทคนิคโบราณ เทคนิคของการพับกระดาษ (origami) ไปจนถึงการออกแบบที่มีลูกเล่นล้ำสมัย

และอีกสิ่งหนึ่งที่นับเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อวิถีการออกแบบของญี่ปุ่น คือความเชื่อทางศาสนา ความเชื่อทางศาสนาของญี่ปุ่น ทำให้เกิดแนวความคิดของการเคารพต่อธรรมชาติ การดำรงชีวิตที่ปรับตัวไปตามลักษณะเฉพาะ ของฤดูกาลต่างๆ และการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างรู้คุณค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด

ดังนั้นชาวญี่ปุ่น จึงเห็นความสำคัญในการรีไซเคิล เป็นอย่างมาก และ เห็นถึงความสำคัญของการสิ้นเปลืองสูญเสียวัสดุ โดยในเรื่องของการรีไซเคิล ประเทศญี่ปุ่นนั้นมีกฎหมายที่เข้มงวดในเรื่องนี้อยู่ด้วยเหตุนี้เราจึงจะได้พบเห็นสัญญาลักษณ์ของการรีไซเคิลอยู่บนบรรจุภัณฑ์ของญี่ปุ่น อยู่เสมอๆ

เป็นการดีไซน์ระหว่างความทันสมัยและความดังเดิม มาผสมผสานให้เป็นเอกลักษณ์ด้วยทักษะความชำนาญและความพยายาม ในเรื่องของแนวคิดความเป็นนามธรรม และความคิดสร้างสรรค์อันน่าตื่นตาตื่นใจ สามารถทำให้เกิดจินตนาการที่กว้างไกลในการออกแบบ โดยไม่มีข้อจำกัด

แนวคิดการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของญี่ปุ่นเป็นแนวคิดวิธีการ ที่ทำให้เนื้อหาที่ต้องการจะสื่อ ได้รับการออกแบบได้อย่างเป็นอิสระ และอีกสิ่งหนึ่งคือธรรมชาตินั้นมีบทบาทสำคัญในความงามของญี่ปุ่น ในบางครั้งจึงเป็นการออกแบบโดยการเลียนแบบธรรมชาติ หรือนำวัสดุธรรมชาติมาใช้โดยตรงในงานออกแบบ

ปัจจุบันชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่ ก็ยังคงมีความนิยมใน การออกแบบบรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น ที่เรียกว่า “Wa”  ก็คือการนำธรรมชาติรอบๆตัว มาประยุกต์ใช้ในการออกแบบ โดยมักจะใช้สีตามธรรมชาติของวัสดุที่ใช้ หรือ สีที่อ่อนๆ คุณค่าทางวัฒนธรรม ‘Wa’ ที่อยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนกับธรรมชาติและบางสิ่งบางอย่างของ วัฒนธรรมญี่ปุ่นแบบดั้งเดิม ปัจจุบัน ‘Wa’ ก็ยังคงเฟื่องฟูในประเทศญี่ปุ่น และเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปอย่างกว้างขวาง